MMN CHC Gemeentekaart van Kuyper 1867

Gemeentekaart Maarn 1867

De Gemeente Atlas van Nederland verscheen ca. 1868 en werd uitgegeven door Hugo Suringar te Leeuwarden. Voor iedere provincie een deel. Het bevat de kaarten van alle Nederlandse gemeenten. De kaarten werden in zwart/wit gedrukt waarbij de gemeentegrenzen met de hand waren ingekleurd. De tekenaar van de kaarten, Jacob Kuyper (1821-1908) was een belangrijke pionier op het gebied van de thematische kartografie en medeoprichter van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG). Hij stelde in de periode 1857-1880 verschillende atlassen samen. De bekendste atlas was de Gemeente Atlas van Nederland. De kaarten voor deze atlas tekende Kuyper in de jaren 1865-1870.
Afgebeeld is een scan van de kaart van Maarn uit de Gemeente Atlas van de Provincie Utrecht 1868, herdukt in 1986 door B. V. Foresta te Groningen.

De kaart laat Maarn en Maarsbergen zien in een tijd waarin de beide moderne dorpskernen nog niet waren ontstaan. De topografische namen op de kaart zijn hier en daar onjuist. De rijnspoorweg is aangelegd en links op de kaart zie je de doorgraving van de heuvelrug en even verder het Station en de Poort. De latere Amersfoortseweg kruist op deze kaart nog de Doornsche Weg (Amersfoortseweg) bij de Plattenburg en wordt voortgezet als Valkenengseweg (Maarnse Grindweg) richting Kasteel Maarsbergen. De Doornsche Weg is onderbroken door de spoorlijn maar je kunt zien dat de deze weg door liep als Nieuwe Weg (Ted Visserweg) en verder Meentsteeg. Het oude gedeelte van de Maarnse Eng rechts van de Amersfoortse/Valkenengseweg is mooi te zien als een rijtje hoeven die allemaal verdwenen zijn. Het tracé van de in 1751 al in onbruik geraakte Groote wegh van Wijk na Amersfoort (boven het spoor Hoekenkamp en Krönerweg) is nog duidelijk te zien.

Ten noorden van het spoor zijn bezuiden de Laag Kanje steeg (Laan van Laagkanje) de stroken van de Birck ontginning duidelijk te zien met de verdwenen boerderijen Laag Kanje en De Birk (Birckesteijn). Verder naar rechts zie je de oude Haar ontginning met de boerderijen De Haar, Eikelenburg en Brummelsberg(?) (Mandersloot), naar rechts begrensd door De Heigraaf. Rechts van de Heigraaf ligt de Meent, afgesloten door de Griftdijk.

Rechts op de kaart boven de spoorlijn vinden we boerderij het Uilegat, de voorloper van het latere Anderstein. Maarsbergen had een Station en bijbehorende boerderij/herberg/koffiehuis de Bloemheuvel. Tuseen spoorweg en Schoonderbeeksche Grift (Woudenbegrse Grift) vinden we de boerderijen De Wei, Afvoort(?) (Groot Haksfoort) en De Meent(?) (Klein Haksfoort). De eerste ligt aan de Maatsteeg (Woudenbergseweg) die nog in een rechte hoek aansluit op de Griftdijk. De laatste twee liggen aan de Rottesteeg of Scherpenzeelscheweg (Rottegatsteeg). Tussen de Grift en de spoorlijn vind je de boerderijen De Teut, De Meente en Veenenzigt.

Ten zuiden van de spoorlijn zie je Klein Amsterdam waar in die tijd de spoorwerkers waren gehuisvest. Van Maarn loop de Maarbergseweg (Buurtsteeg) langs boerderij De Kikvorsch naar Kasteel Maarsbergen. Helemaal rechtsonder zie je de Valkenengscheweg (Woudenbergseweg) met de verdwenen boerderij Groot Valkeneng. Verder vinden we in dit gebied de verdwenen boerderij Groot Altena en de verdwenen keuterij Koedam

Ga naar: Top | Kaarten | Home